Makaleler

1-) Ölçüm önemli mi? Hangi yöntemi kullanmalıyım?
    

Başlangıç notu: Fikir edinmenizi ve bu yolda daha rahat ilerlemenizi amaçlayan bu yazıda, kafanıza takılabilecek çok sayıda sorunun cevabını bulacağınızı düşünüyorum. Bulamayacaklarınız da var elbette:
-Hazır reçeteler bulamayacaksınız. Egzersiz kişiseldir.
-Beslenme önerileri bulamayacaksınız. Beslenme de kişiseldir ve o işin uzmanı “diyetisyen”dir.
*Egzersize başlamadan önce doktor kontrolünden geçmenizi öneririm.

1-) Egzersiz mi yoksa spor mu?

Her gün, çok sayıda konu ile ilgili çok fazla kesin ifade ile karşılaşıyoruz. Hareketlilik, egzersiz, spor ve özellikle bu konularla fazlasıyla ilgili olan sağlık bilimlerindeki bu kesin doğrulara fazlasıyla kafayı takıyorum.
    

Bu söylenenleri çok güvendiğiniz kişilerden duysanız dahi sorgulamalısınız. Örnekle açıklamak istiyorum:
1 - X sayı kadar Y hareketini tekrarlarsanız kesin sakatlanırsınız.
2 - A alışkanlığını edinmezseniz ömrünüzden B kadar zaman kaybedersiniz.
(Özellikle ikinci türdekilere dikkat: Ömrünüze süre biçiyor!)

Başlıkta kullandığım sözü herkes biliyor ancak bu yazıda bunun sebeplerini ve neler yapmamız gerektiğini irdeleyeceğiz. Yapılan çok sayıda araştırma gösterdi ki fiziksel aktivite beynin gelişimine çeşitli yollardan katkıda bulunmakta. Tam olarak şu sebepten demek mümkün olmasa da pek çok farklı yöntemle bu gelişimi sağlayabiliriz.
    

Öncelikle Gretchen Reynolds’ ın “İlk 20 Dakika” isimli kitabında bu konu hakkında anlattıklarından başlamak istiyorum.
    

‘’AYDA ON KİLO VERDİ!’’
‘’BU ÜRÜN İLE YAĞ ORANI BİR AYDA %10’ UN ALTINA DÜŞTÜ!
‘’ŞU ÜRÜN SAYESİNDE KAS ORANI %5 ARTTI!’’

    Bunlar ve benzeri cümleleri çoğu yerde okuyabilir ya da dinleyebilirsiniz. Peki bu konu hakkındaki gerçeklerin ne olduğunu nasıl anlayacaksınız? Size bu ürünleri satan kişilerden aldığınız bilgiler yeterli mi? Ya da antrenörünüzün size anlattıklarına güvenerek mi?

İlk atalarımızın iki ayağı üzerinde durması tahminen beş-sekiz milyon yıl öncesinde gerçekleşmiş. Önceleri sadece meyve toplamak, ardından kök ve tohumları elde edebilmek, sonunda da hem avlanmak hem de av olmamak için yürüyüş mesafeleri git gide uzamış.
    

Koşu hakkında herkesin aklında farklı düşünceler var. Koşmadan yaşayamam diyen de var koşup da ne yapacağım ya da koşu bana ne kazandıracak diye düşünen de. İki düşüncenin de kendince haklı yanları olabilir. Ben koşmaktan yanayım. Çocukluğumdan beri de koşarım. Çok kızdığımda, mutsuz hissettiğimde, oyun amaçlı, etrafı keşfetmek için… Çok çeşitli nedenlerle koşmuşumdur bugüne kadar.

Sağlıklı ve uzun yaşamaya katkı sağlayan dört büyük etken ve bunların yüzdeleri ile başlarsak konunun önemini daha iyi belirtebileceğimi düşündüm:

    -Yaşam şekli: %53
    -Çevre: %21
    -Kalıtım: %16
    -Sağlık hizmeti niteliği: %10
 

Yukarıdaki verilerin de gösterdiği gibi sağlığımızla ilgili olumlu ya da olumsuz değişimlerin oluşmasında en büyük etken yaşam şeklimizdir. Bu yazıda bu konuda neler yapabileceğimizi anlatmaya çalışacağım. Öncelikle tam anlamıyla iyi olabilmemiz için uzmanların öne sürdüğü sekiz bileşene bakalım:

Öncelikle internette, yüzme ile ilgili arama yaptığınızda çoğu yerde karşınıza çıkabilecek nedenleri yazayım:

İleri yaşlarda sağlıklı kalmayı herkes ister. Bunun için gerekenleri yerine getirmek sadece yaşlıların değil, tüm toplumun görevidir. Yaşlanmanın etkileri düşünüldüğünde çok yönlü bir yaklaşım gerekli ve bu nedenle duruma fizyolojik , psikolojik ve sosyolojik açıdan bakmalıyız.
 

Gün boyu hareketlilik çok önemli ve burada bahsedeceklerim ile bu konunun karıştırılmaması gerektiğini düşünüyorum.Gelelim asıl konumuza. Düzenli egzersiz ya da sporla uğraşanların dikkat etmesi gereken en önemli noktalardan biri dinlenmedir. Hangi branşla ilgilenirseniz ilgilenin dikkat etmeniz gereken belli şeyler vardır ve dinlenme de bunlardan biri, belki de en önemlisidir. Uzun zamandır sporla uğraşıp istediği sonuca ulaşamayan çoğu kişinin es geçtiği nokta da budur.

Spora ya da egzersize başlamamak için sebepleriniz çok fazla olabilir. Özellikle çevreniz de buna elverişli değilse hareket alanına giden yolda insanları da -sevgili, arkadaş, anne, baba vb- amerikan futbolu oyunundaki savunmacılar gibi, karşınızda sizi durdurmak isterken bulabilirsiniz. Şunu unutmamalısınız ki size engel olan onlar değil. Sadece ilk adımı attıktan sonra biraz kararlılıkla bütün engelleri aşabilirsiniz.

Gerçeklere hoşgeldiniz! Başlıkta görmüş olduğunuz cümle dünyanın en sık kullanılan yalanlarından sanırım. Dergiler, gazeteler ve televizyon programlarının “uzman”lar tarafından desteklenen haberlerinde bu cümleye çok fazla denk gelebilirsiniz. Uzmanlar söylüyor demek haber için yeterlidir. “Uzman kim? Nerede ve ne zaman dile getirmiş?” gibi detayları genelde atlarlar. Çözüm bu kadar basit olsaydı bu işten büyük paralar kazanan çok sayıda insan göremezdik.
    

Dergi, televizyon ve internette görmüş olduğunuz sağlıklı insan görsel ve tanımlamaları ne kadar gerçeği yansıtıyor? Fitness kelimesi ilk defa Darwin tarafından tanımlanmıştır: “Bir organizmanın çevre şartlarına uygunluk derecesi, neslini sürdürebilme.” Bu tanımdan yola çıkarsak çevre şartlarına uyum sağlayabilen herkesi ‘’fit’’ kabul edebiliriz. Peki bunun için bize dayatılan o modeller gibi mi görünmeliyiz? Belli bir fiziksel görüntü şartı bulunmuyor tabii ki!

Herkesin bu konu hakkında bir fikri vardır elbette. Sonuçta futbolu teknik direktörden, basketbolu koçtan, yüzme vb sporları o branşın antrenöründen daha iyi bilen bir topluma sahibiz. Peki bu toplum böyle üst düzey bir bilgi birikimine sahipken neden ardı arkası kesilmeyen başarılar bir türlü gelemiyor? Takım sporlarında hep hakem mi kötü? Bireysel spor dallarında sistemler hep yanlış mı ölçüyor? Gelin, bu konuya biraz daha derin bakalım isterseniz…